Onze fractie is -enigszins- opgelucht. Want toen het zogenaamde ravijnjaar 2026 op ons afkwam, hielden we ons hart vast. Hoe zouden we de voorzieningen in onze gemeente op peil houden? Hoe zorgen we dat Wijchen sociaal, leefbaar én financieel gezond blijft?
Die zorgen waren terecht. Maar met deze perspectiefnota zien we dat het ravijn is opgeschoven. De eerste twee jaren, 2026 en 2027, laten zelfs een positief saldo zien: 1,5 miljoen en 1,4 miljoen euro. Pas in 2028 en 2029 zien we kleine tekorten, maar die zijn overbrugbaar. Er zijn geen bezuinigingen nodig en er hoeven geen pijnlijke keuzes te worden gemaakt. Dat is goed nieuws voor onze inwoners.
Tegelijkertijd blijft het een uitdaging om stabiel beleid te voeren. De koers vanuit het Rijk is grillig. Beleidslijnen veranderen, financiële kaders schuiven. Neem het ravijnjaar zelf: eerst leek 2026 een dieptepunt, toen kwam er compensatie, en nu schuift het probleem weer op naar 2028. Hoe kun je dan als gemeente met vertrouwen vooruit plannen?
Onze organisatie moet zich telkens aanpassen aan nieuwe signalen – vaak tot op het laatste moment. Dat vraagt veel van onze ambtenaren, en ook van ons als raad.
En dat alles speelt zich af in een bredere context. Deze raadsperiode stond in het teken van politieke instabiliteit. Ik citeer uit NRC: “De afgelopen vijf jaar was het landsbestuur 48 procent van de tijd demissionair.” Niet eerder in de naoorlogse geschiedenis werd Nederland zo lang demissionair bestuurd. Dat heeft gevolgen. Het gedoe rond de spreidingswet, de onzekerheid over het gemeentefonds, het telkens schuivende financiële perspectief – het maakt het lastig om koers te houden. Om plannen te maken die niet na een paar maanden alweer op de schop moeten.
Daarom zijn we blij dat deze perspectiefnota laat zien dat er ruimte is voor gericht nieuw beleid. Ondanks de financiële schommelingen en het schuivende ravijnjaar, kiezen we ervoor om te blijven investeren in wat echt telt. En dat is precies wat deze nota doet: gericht investeren in mensen, buurten, veiligheid en toekomstbestendigheid.
In de perspectiefnota zien we een aantal voorstellen terug die voor het CDA Wijchen van grote waarde zijn:
- Het speel- en klimbos komt er! Een langgekoesterde wens van onze fractie. Een plek waar kinderen kunnen spelen, ontdekken en bewegen. En er komt meer aan: de aangekondigde buitenspeelnota, waarin bewegen voor kinderen centraal staat, sluit hier prachtig op aan. Daar kijken we met enthousiasme naar uit.
- De komst van gebiedscoördinatoren is een belangrijke stap. Zij zorgen voor verbinding tussen inwoners, verenigingen en de gemeente. Precies waar het CDA voor staat: omzien naar elkaar en bouwen aan sterke gemeenschappen.
- En ook de fietsstraat in Alverna is een mooie investering in verkeersveiligheid en leefbaarheid. Een concreet voorbeeld van hoe we werken aan veilige en toegankelijke wijken.
Deze voorstellen laten zien dat we – ook met beperkte middelen – kunnen kiezen voor beleid dat dichtbij mensen staat en bijdraagt aan een sterk en sociaal Wijchen.
Foto: voorbeeld van een speel- en klimbos naar idee van het speelbos in Herperduin.
Voorzitter,
Onze fractie wil graag nog een aantal zaken benoemen die ons bezig houden en die om actie of aandacht vragen:
Wijchen is aangewezen als geschikte locatie voor een nieuw hoogspanningsstation. Dat is geen kleine opgave. Het is een onmisbare schakel in de energietransitie – zonder dit station kunnen we de groeiende vraag naar elektriciteit niet aan, en kunnen we duurzame energie uit zon en wind niet goed transporteren.
Tegelijkertijd realiseren we ons dat dit station grote gevolgen heeft voor het landschap. Het raakt inwoners, het raakt het buitengebied, en het roept vragen op. Helemaal omdat we ook bezig zijn met de mogelijke komst van windmolens in onze gemeente. Dan rijst de vraag: is dit nog wel in te passen? En: draagt Wijchen met het hoogspanningsstation al niet méér dan haar deel bij?
Als CDA erkennen we deze zorgen. En we vinden dat we daar eerlijk over moeten zijn. De energietransitie is noodzakelijk, maar we moeten ook rekening houden met draagvlak en leefbaarheid. Daarom willen we dat we als gemeente het gesprek blijven voeren met inwoners, ondernemers en betrokken organisaties. Niet alleen over wat moet, maar ook over hoe we het doen. En vooral: waarom.
In dat kader dienen we ook een motie in: “Kunst onder spanning”. Want als we dan toch nieuwe infrastructuur in onze leefomgeving plaatsen – zoals trafohuisjes – laten we dan ook kijken hoe we die kunnen verweven met kunst, creativiteit en lokale betrokkenheid. Andere gemeenten laten zien dat dit werkt: het maakt de openbare ruimte aantrekkelijker, voorkomt vandalisme en betrekt jongeren en kunstenaars bij hun eigen omgeving.
Wijchen wil en moet bijdragen aan een duurzame toekomst. Maar dat vraagt om keuzes die in balans zijn. Met oog voor landschap, gezondheid, leefomgeving én solidariteit met andere regio’s. Alleen zo houden we de energietransitie haalbaar én eerlijk.
Een ander vraagstuk dat ons bezig houdt is de A50.
De A50 is voor onze regio van groot belang. Het verkeer staat nu al dagelijks vast – en dat terwijl we als regio een duidelijke opdracht hebben: bouwen aan woningen, economie en leefbaarheid. Groei kan niet zonder mobiliteit.
Als CDA Wijchen maken we ons hard voor betere bereikbaarheid. In nauwe samenwerking met CDA Oss trekken we samen op om dit knelpunt op de kaart te zetten. We hebben gezamenlijk schriftelijke vragen gesteld aan onze colleges, aan Gedeputeerde Staten én aan de Tweede Kamerfractie van het CDA. Met als doel: dit punt opgenomen krijgen in de landelijke verkiezingsprogramma’s.
Dit mobiliteitsvraagstuk vereist samenwerking. De antwoorden op onze schriftelijke vragen bevestigen dat.
Daarom roepen wij het college op om:
- De urgentie van de A50 stevig te blijven agenderen.
- Actief op te trekken met buurgemeenten en regio’s.
- En te zorgen dat de stem van Wijchen gehoord wordt in Den Haag.
Want zonder goede bereikbaarheid, geen gezonde groei. En zonder gezonde groei, geen toekomstbestendige regio.
Voorzitter,
Al jaren pleit onze fractie voor een Pas voor Wijchen, een inwonerspas die voordelen biedt aan álle Wijchenaren. Het voorstel dat we hiervoor in de vorige raadsperiode hebben ingediend kreeg brede steun. Toch is er nog steeds geen inwonerspas.
Armoede raakt mensen in hun dagelijks leven. Het gaat over kinderen die niet mee kunnen op schoolreis. Over ouders die moeten kiezen tussen een warme maaltijd of een sportabonnement. En over mensen die de energierekening niet meer kunnen betalen.
Het rekenkamerrapport over het armoedebeleid in Wijchen is helder: het huidige systeem is te complex, te bureaucratisch en niet van deze tijd. Vooral het gebruik van het bonnetjessysteem wordt als knelpunt genoemd. Inwoners moeten zelf kosten voorschieten, bonnetjes bewaren, formulieren invullen – heel veel gedoe. Dat werkt niet. Het zorgt voor stress, voor drempels, en voor wantrouwen.
Andere gemeenten laten zien dat het anders kan. Met een inwonerspas die automatisch toegang geeft tot voorzieningen, zonder gedoe. Wij pleiten daar al jaren voor. Het coalitieakkoord is duidelijk hierover:
We vinden het belangrijk om gezinnen met een kleine beurs beter te ondersteunen. Daarom bekijken we de mogelijkheden van een inwonerspas, die tevens voor alle inwoners toegankelijk is.
Daarom roepen we het college op: kom nog deze raadsperiode met een voorstel. Maak het makkelijker voor mensen die het al moeilijk genoeg hebben.
In de Perspectiefnota lezen we dat het college inzet op preventie, gezondheid en gelijke kansen voor kinderen. Maar dan moeten we ook kijken naar wat kinderen écht nodig hebben om veilig en volwaardig mee te kunnen doen.
Concreet willen wij aandacht vragen voor: zwemlessen. In Nederland is kunnen zwemmen geen luxe, maar een basisvaardigheid. Toch zien we dat kinderen uit gezinnen met een smalle beurs vaak alleen diploma A halen – als ze dat al halen.
De perspectiefnota spreekt over het onderzoeken van een vergoeding voor diploma B en C binnen de kindregeling. Maar wij vragen ons af: waarom is dit nog niet geregeld? Daarom roepen we de wethouder op om dit nu echt te realiseren. Want alleen diploma A is niet genoeg. B en C zijn nodig om écht veilig te kunnen zwemmen – in open water, op vakantie, of gewoon in de buurt. Het is een kleine investering, maar één die een wereld van verschil maakt voor de veiligheid en kansen van kinderen.
Voorzitter,
Weerbaarheid krijgt een steeds bredere betekenis. Onlangs was ik zelf aanwezig bij een overleg over maatschappelijke weerbaarheid. Daar ging het over de dreigingen waar we als samenleving mee te maken kunnen hebben. Tijdens dit overleg had ik meermaals de neiging om af en toe in mijn arm te knijpen: “zit ik nu serieus te vergaderen over situaties waar we eigenlijk helemaal niet mee bezig willen zijn?”
Niet alleen in Nederland zijn het roerige tijden, ook wereldwijd is er veel aan de hand. Denk aan de situatie in Amerika, de spanningen in Europa, en de hybride oorlogsvoering tussen het Westen en Rusland. Denk aan scenario’s als langdurige stroomuitval door sabotage, het wegvallen van internet door cyberaanvallen, of – in het uiterste geval – de inzet van artikel 5 van het NAVO-verdrag.
De overheid roept inwoners inmiddels op om een noodpakket in huis te hebben. Dat zegt genoeg. De vraag is: wat betekent dit voor een gemeente als Wijchen? Hoe bereiden wij ons voor op zulke scenario’s? Hoe zorgen we dat onze inwoners, onze voorzieningen en onze infrastructuur bestand zijn tegen zulke verstoringen?
Als CDA vinden we dat we hier niet naïef in mogen zijn. Weerbaarheid begint met bewustzijn, samenwerking en voorbereiding. We willen het college vragen om dit onderwerp serieus te agenderen. Niet om paniek te zaaien, maar om verantwoordelijkheid te nemen. Hiervoor dienen we een motie in.
Voorzitter, deze perspectiefnota geeft ons ruimte. Geen grote sprongen, maar wel stappen vooruit. En dat is precies wat het CDA Wijchen wil: verantwoord investeren in een sterke, sociale en toekomstbestendige gemeente.
We kijken terug op een periode waarin we als CDA Wijchen veel hebben kunnen betekenen. En we kijken vooruit, met vertrouwen, maar ook met realisme. Want de uitdagingen blijven groot. Maar als we blijven samenwerken – met elkaar, met onze inwoners, en met de regio – dan kunnen we veel bereiken. Samen kunnen we meer.