Politiek bedrijven is niet constant naar de windhaan op het dak kijken, maar de eigen overtuigingen uitvoeren.
Angela Merkel
Voorzitter, deze uitspraak van bondskanselier Angela Merkel spreekt boekdelen. In deze raadsperiode lukt het goed om onze overtuigingen uit te voeren. Toch ontkomen we er in Wijchen momenteel niet aan naar de windhaan op het dak te kijken. Welk wind waait er, hoe komt deze wind in Wijchen neer en hoe bepaalt deze wind de koers van de windhaan? Deze wind komt uit het westen. De Haagse wind is ons niet goed gezind. En niet alleen onze gemeente, maar vele gemeenten in Nederland.
Het is paradoxaal dat wij als gemeenten steeds meer taken moeten uitvoeren, maar tegelijkertijd de geldkraan vanuit Den Haag steeds verder dicht gaat. Met drie partijen in het landelijke kabinet (NSC, BBB en PVV) die niet of nauwelijks vertegenwoordigers in gemeenteraden hebben, dringt het wellicht moeilijk door in Den Haag waar de schoen lokaal wringt. De voelsprieten van dit kabinet ontbreken door geen lokale partij verankering. Wij lezen over actiebereidheid bij wethouders in het land. Hoe zit dit bij ons college?
De vraag die hier vandaag voorligt is op welke wijze kunnen we de wind gaan laten liggen, zodat we niet naar die windhaan op het dak hoeven blijven kijken?
Voor ons ligt de begroting voor de komende jaren. Wij danken alle betrokkenen voor het opstellen van deze begroting. Hier is weer hard aan gewerkt. Complimenten hiervoor.
Voorzitter, voor het CDA Wijchen is het duidelijk: we moeten creatief omgaan met de financiële middelen die er zijn. Kunnen we met dezelfde uitgaven zaken slimmer doen en daarmee hetzelfde resultaat bereiken? Hebben we onze inkomstenkant voldoende in beeld en verdelen we de lasten solidair?
Een voorbeeld van zaken slimmer uitvoeren waarmee je hetzelfde resultaat kunt bereiken zijn de doelen van een Global goals gemeente. We doen al veel met die Global Goals: kunnen we op een creatievere manier zonder extra middelen nagenoeg hetzelfde doel bereiken? We zijn benieuwd of de portefeuillehouder hier al over na heeft gedacht of dat mogelijk is?
Slimmer omgaan met je middelen betekent ook dat je naar nieuwe samenwerkingen kijkt en bestaande samenwerkingen nog eens goed tegen het licht houdt.
Bestaande samenwerkingen nog een goed tegen het licht houden daar doelen wij op de gemeenschappelijke regelingen. Wij verwachten dat een deel van de taakstelling ook gevonden gaat worden binnen de gemeenschappelijke regelingen. Dit geldt eveneens voor de GR Werkorganisatie Druten Wijchen. Ook hier zal, vanwege de financiele situatie, naar de organisatie gekeken moeten worden vinden wij. Een deel van de totaaloplossing ligt ook daar.
Vanuit Wijchen investeren we elk jaar zo’n 30 miljoen in de WDW. Dat is een prima uitgave, zolang we dit samen blijven doen. We zitten op een tandem met Druten. We trappen en sturen samen. Samen komen we verder. Het CDA Wijchen wil niet dat er iemand op ons bagagedrager springt en even niet meer zo hard meetrapt, maar wel meefietst. Dat kan gaan ontstaan bij een bezuinigingsronde. Dit is al eerder het geval geweest toen Druten enkele tonnen uit het WDW budget schrapte en Wijchen dat niet deed. Voorzitter, hoe zorgen we er nu voor dat we samen even hard blijven trappen op die tandem? We zijn benieuwd hoe het college hiertegen aankijkt.
Voor het CDA Wijchen is het geen automatisme dat de OZB na volgend jaar nog verder omhoog gaat met 7% en een indexering van 2,5%. Wij vinden het solidair als ook naar andere zaken gekeken wordt alvorens aan de OZB-knop te draaien. De waarde van woningen stijgt en tegelijkertijd stijgt het tarief van de OZB. Dat heeft een hefboom-effect in zich. Is dat solidair? Wij begrijpen dat we onze begroting moeten dichten, maar zien meer mogelijkheden dan de OZB-knop.
Daarom dienen we samen met de VVD het voorstel Alternatieven voor OZB verhoging in. Een punt dat voor ons daarin eruit springt is het inschatten van vrijwel zekere, toekomstige leges inkomsten. Denk hierbij aan leges die gekoppeld zijn via een vast percentage aan de bouwkosten. Hoe hoger de bouwkosten, hoe hoger de leges. Anders gezegd, hoe groter het project, hoe meer inkomsten voor de gemeente.
Het CDA Wijchen denkt dan aan grote energieprojecten met hoge bouwkosten die op stapel staan, zoals het hoogspanningsstation, zonnepark Bankhoef en Windpark Bijsterhuizen. Wij willen dat de gemeente deze legesinkomsten inzichtelijk maakt, inschat en in de tijd wegzet. De leges zijn nu nog niet kostendekkend dus meer legesinkomsten zijn toegestaan. Dit zijn inkomsten die we nodig hebben.
De komst van een hoogspanningsstation biedt onze gemeente, naast leges inkomsten, kansen om aanspraak te doen op een compensatiefonds inpassing energieprojecten vanuit het Rijk. Dit ziet het CDA Wijchen als een kans. Laten we dat onderhandelingsproces dan niet steeds doorkruisen met berichtgevingen in de krant en rustig afwachten waar het college mee terugkomt.
Voorzitter, ook in financieel lastige tijden is voor het CDA Wijchen essentieel dat verenigingen overeind blijven. Kijk naar de kerntaken waar het eventueel minder kan, maar wat ons betreft blijven we het verenigingsleven ondersteunen. De verenigingen zijn de hoeksteen van de Wijchense samenleving. Wij willen niet bezuinigen op activiteiten waar verbondenheid mee gemoeid is.
Welke verbindingen kunnen we wel leggen? Hoe zorgen we dat onze inwoners mee kunnen doen? Dat is door verenigingen te laten overleven. Sporten is ook een basisbehoefte waarvan vele mensen in Wijchen moeten blijven genieten.
Het afgelopen jaar hebben wij grote stappen gezet op lastige dossiers. Wij mogen als raad trots zijn dat wij, ondanks de verschillen, op een fatsoenlijke manier tot breed gedragen moeilijke besluiten komen. De besluitvorming rondom de komst van het asielzoekerscentrum is hier een voorbeeld van. Het proces om tot een windvisie te komen met mogelijke locaties is een grote stap voorwaarts in de lokale energietransitie. Het CDA Wijchen is hier trots op.
Voorzitter, we kunnen ons niet alles meer veroorloven. We moeten daarom slim samenwerken en kritisch kijken naar wat echt nodig is. Dit betekent ook lastige keuzes maken richting de begroting van 2026. Kijken naar de windhaan op het dak hoort daar dan ook bij. In het belang van onze inwoners. Als Wijchense politiek hebben wij laten zien dat we hier samen uitkomen en het aankunnen.
Om Angela Merkel nog maar eens aan te halen: Wijchen schaft das!