Voorzitter,
John F. Kennedy zei ooit “Het woord crisis wordt in het Chinees met twee karakters geschreven. Het ene staat voor gevaar, het andere voor mogelijkheden.”
Voorzitter, waarom begin ik vandaag nu juist met dit citaat? Voorzitter, dat is niet omdat ik in de Wegwijs van 6 juli heb gelezen dat raadsleden Krale, Peters Sengers en Van ’t Schip, John F. Kennedy als hun grote politieke voorbeeld zien…. Nee, het gaat mij vooral over het gevaar en de mogelijkheden die in een crisis schuilen. De Chinezen hebben dit perfect samengevat in het teken voor crisis. Laten we hier samen even naar kijken net als John F. Kennedy in de jaren ’60 dat deed:
Dank u wel.
Voorzitter, vandaag gaat het er om hoe we in de gemeente Wijchen de gevaren beteugelen en de kansen benutten. Want er zijn nog al wat crisissen aan de hand momenteel. De energiecrisis, de woningmarkt-crisis, de klimaat-crisis, de vluchtelingen-crisis, de stikstof-crisis en dan heb ik het nog geen eens over de oorlog in Oekraïne. Dit voelen we in de gemeente Wijchen ook. Niet alles kunnen wij rechtstreeks beïnvloeden, maar we moeten hier wel mee aan de slag.
Voorzitter, ten tijde van crises kijken inwoners naar hun leiders. Zij worden geacht met oplossingen te komen en verantwoorde keuzes te maken. Zo ook in Wijchen. Wij moeten het doen. Leiderschap in de gemeenteraad is nu belangrijker dan ooit. Bewoners verwachten van ons dat wij hen steunen waar nodig. Denk hierbij aan het blijven doorbouwen met woningen voor mensen in woningnood, het steunen van minima en het ondersteunen van bewoners met het nemen van duurzaamheidsmaatregelen.
Een gevaar schuilt in de oplopende prijzen en rente. Ook voor onze projecten. Een kans die we nu hebben is tijdig een reservering te maken om eventuele financiële tegenvallers op te vangen. Het is juist een gevaar om dit geld nu uit te geven, zoals sommige partijen in deze raad voorstellen.
Voorzitter, natuurlijk zijn dit heftige tijden. In de wereld, in Europa, in Nederland en in Wijchen, maar Albert Einstein vatte het al eens mooi samen door te stellen: “In de kern van moeilijkheden schuilen mogelijkheden.” Laten we ons daar op blijven focussen met elkaar.
Op die manier steken we als CDA Wijchen deze begrotingsbehandeling ook in. Het kijken naar mogelijkheden en kansen. Bijvoorbeeld kansen in de klimaat-crisis. Dit vraagt om extra inzet van ons allemaal. Bijvoorbeeld op het gebied van energiecoaches. Op dit moment zijn vele inwoners bezig met het nadenken over energiebesparende maatregelen in hun woning en willen hier graag advies over hebben. Daardoor is er de laatste maanden een run ontstaan op de energiecoaches die de gemeente inzet. Met een wachttijd van ruim twee maanden tot gevolg. Dit is een kans om nu op dit thema door te pakken met onze inwoners. Daarom dient het CDA Wijchen hier een motie over in, die nagenoeg raadsbreed wordt omarmd, om de wachttijden bij de energiecoaches snel weg te werken.
Ook als het gaat over meer zonnepanelen op bedrijfsdaken moeten we kansen benutten. De bedrijfsdaken blijven in Wijchen nog achter in vergelijking met particulieren daken. Op dit moment liggen op 13% van de bedrijfspanden in onze gemeente zonnepanelen. Dat kan beter. Wij willen dan ook als gemeenteraad hier beweging in zien te krijgen en dienen hierover vanavond een motie in. Dit voorstel wordt raadsbreed ingediend.
Het CDA Wijchen wil gaan vooroplopen met het vervangen van bestaande verlichting in de openbare ruimte voor ledverlichting. Wij zien dit als een kans. De komende jaren vervangen we al 4.000 stuks conventionele armaturen voor ledverlichting. Maar we willen meer. Wij willen voorop gaan lopen met ledverlichting. Dit levert energiebesparing op en drukt de kosten. We willen graag de voor- en nadelen van het versneld vervangen inzichtelijk gemaakt zien. Waarbij we zelfs een variant willen voorgelegd krijgen waarbij we nog deze collegeperiode alle conventionele verlichting vervangen door led. Ook dit voorstel van het CDA Wijchen wordt raadsbreed ingediend.
Belangrijk nu is extra steun aan inwoners te geven die het moeilijk hebben. Dit doen wij door ons voorstel om steun te verlenen aan de actie van Stichting Vincentius en de Voedselbank. Zij hebben namelijk een oproep gedaan aan alle Wijchenaren die het kunnen missen om hun energiecompensatie (2 x €190,-) die zij in november en december ontvangen aan hen te doneren, zodat zij daarmee medeburgers met een krappe beurs die door de hoge kosten in de problemen komen kunnen helpen.
Stichting Vincentius Wijchen en de Voedselbank Wijchen hebben deze winter extra plannen om deze groep mensen door de winterperiode heen te helpen. Hierbij gaat het o.a. om het verstrekken van fleecedekens, toiletartikelen, kerstpakketten en extra voedselpakketten. Wij steunen deze actie als CDA Wijchen van harte en vinden het daarom uitstekend dat we als gemeente deze actie ook financieel ondersteunen door het opgehaalde bedrag te verdubbelen.
Voorzitter, vandaag ligt een solide begroting voor ons. We staan er financieel gezien goed voor. Ook ziet de CDA-fractie dat de begroting elk jaar leesbaarder wordt. Complimenten hiervoor aan de afdeling financiën en de portefeuillehouder. Een voorbeeld hiervan is het sociaal domein. Hier ziet het CDA Wijchen een heldere uitsplitsing. Dat ziet er goed uit. Bij de Jeugdzorg zijn meerdere taakvelden toegevoegd. Eerst waren dit er 3 nu 15 taakvelden. Waardoor we als gemeenteraad meer inzicht hebben in wat de verschillende taken en diensten kosten.
Verder zien we verantwoord financieel beleid. Goed rentmeesterschap is voor het CDA Wijchen een belangrijk punt. Ook als het op financiën en begroten aankomt in economisch onzekere tijden. Daar hebben we in Wijchen een traditie in hoog te houden en wij doen niet mee aan pot verteren.
We zien verantwoorde keuzes, bijvoorbeeld door 7.5 ton als stelpost op te nemen voor energiekosten die we nog niet kunnen voorzien. Denk hierbij aan eventueel bijspringen bij ons zwembad, maar ook steun voor onze MFA’s. Ook is er 750k gereserveerd voor loon- en prijsontwikkelingen. Voorzitter, dat is allemaal zeer verantwoord financieel beleid. Tevens is 2x 5 mio apart gezet voor onder andere de geplande projecten waar ook veel woningbouw bij gemoeid is, maar dit geld is ook apart gezet voor als de zwakkeren in de samenleving extra hulp nodig hebben. Uit de begroting valt verder op te maken dat 32 mio naar de WMO/Jeugdzorg gaat en 27 mio naar bijstand en participatie. In totaal 59 mio. Dat is meer dan de helft van de totale begroting. Ook dat is sociaal financieel beleid.
Voorzitter ik rond af. Een crisis is een gevaar + een kans. John F. Kennedy zei het al. Er zijn een hoop crises gaande. Ook in Wijchen merken we dat. Laten we daarin leiderschap tonen, gevaren beteugelen en de kansen benutten. Ik sluit daarom af met een uitspraak van een andere voormalige Amerikaans president en mijn persoonlijk voorbeeld Barack Obama: Yes we can!
