De fusieplannen tussen de gemeenten Wijchen en Druten zijn volgens het CDA Wijchen van de baan. Uit het draagvlakonderzoek blijkt dat veel inwoners van Wijchen een fusie met Druten geen goed plan vinden. Zonder draagvlak, geen fusie wat het CDA Wijchen betreft.
Maar hoe kon het zover komen? CDA-fractievoorzitter Björn Derksen hierover:
Het proces richting een fusie met Druten is te overhaast ingezet. Het college, PvdA, Kernachtig Wijchen en de VVD, wilden een fusie met Druten al voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2022 bezegeld hebben. Daardoor ontstond er een te strak spoorboekje. Het was alsof we op de laatste trein waren gesprongen zonder overstaptijd.
In januari was er ineens het bericht in de Wegwijs van de PvdA over het opheffen van de gemeente Wijchen vóór de gemeenteraadsverkiezingen.
Gevolgd door een voorstel van Kernachtig Wijchen in februari om de voor- en nadelen van een fusie door het College in kaart te laten brengen.
Mijn betoog in die raadsvergadering van februari begon als volgt: “Van waar ineens deze haast? Waarom moeten ineens voor eind april de voor- en nadelen van een bestuurlijke fusie op een rijtje gezet worden? Waar komt die haast vandaan?” en mijn betoog eindigde destijds met de volgende zinnen: “Een fusie is het allerbelangrijkste besluit dat je als gemeenteraad maar kan nemen. Er wordt nu versneld op een onderwerp waar je juist rustig de tijd voor moet nemen. Dit is voor het CDA Wijchen onbegrijpelijk. Haastige spoed is zelden goed!” Dat was dus in februari.
Met de uitkomsten van het draagvlakonderzoek en de uitleg hierbij van onze inwoners blijken dit bijna profetische woorden van de CDA-fractie te zijn geweest in februari. Maar het waren helaas woorden aan dovemans oren gericht. Bijna alle partijen in de gemeenteraad vonden het fusieproces niet te snel gaan en lieten de fusie-sneltrein doordenderen.
In mei leverde het college niet alleen de gevraagde voor- en nadelen van een fusie op aan de raad, maar het college trok ook al meteen haar conclusie vóór een fusie met Druten. Een ongevraagd fusie-advies hebben wij dat als CDA Wijchen genoemd. Het college gaf daarna vol gas met vervolgstappen naar een fusie, gesteund door de meerderheid van de gemeenteraad. Toen was daar ook nog de evaluatie van de ambtelijke organisatie waarin ineens een fusiedatum met Druten stond genoemd. Allemaal stappen in een razend tempo zonder duidelijke uitleg over het waarom en het nut en noodzaak van deze haast.
Derksen vervolgt: Het gevolg was dat inwoners zich overvallen voelen. Ze dachten dat het allemaal al besloten was. Daardoor verzetten onze inwoners en die van Druten zich al nog vóórdat het fusieproces begonnen was. Ook was in de beginfase de gemeentelijke communicatie rondom de mogelijke fusie met Druten matig en incompleet, terwijl de fusie-sneltrein al in hoge snelheid allerlei stations passeerde zonder te stoppen. En pas toen werden de bewoners erbij betrokken. In de beeldvorming veel te laat.
Na de zomer kwam de gemeentelijke communicatie pas goed op gang. Daarna volgde al snel de enquête en stonden de bijeenkomsten gepland. Veel bewoners vonden de communicatie over de fusie vanuit de gemeente te eenzijdig. Bovendien hebben onze inwoners met de corona-pandemie wel andere zorgen aan hun hoofd.
Daarom is de uitkomst van het draagvlakonderzoek eigenlijk geen verrassing, maar een logisch gevolg. Er was te weinig tijd en onvoldoende focus op het vinden van draagvlak. Wijchenaren geven nu in het draagvlakonderzoek juist het overhaaste proces en de beperkte informatievoorziening op als dé reden om de fusie niet te steunen.
Ik weet: achteraf praten is altijd makkelijk, maar voor de enorme haast en de matige informatievoorziening hebben wij als CDA Wijchen echter steeds gewaarschuwd. Om die reden hebben wij in februari al tegen de oproep van een fusieonderzoek gestemd. We hebben meerdere malen aangegeven dat voor ons een fusie in de ideale situatie een verkiezingsitem is. Hiervoor vonden wij echter onvoldoende steun in deze raad.
Onze vrees van een overhaast fusieproces is waarheid geworden.
Het draagvlakonderzoek onder onze inwoners geeft nu de doorslag. Dat alle kiesgerechtigde inwoners hun stem hebben kunnen laten horen is erg belangrijk geweest. Wij hebben ons als CDA Wijchen hier hard voor gemaakt in de gemeenteraad. Ons voorstel daarover is door een unanieme gemeenteraad aangenomen. Voor ons was dit een absolute voorwaarde om in te kunnen stemmen met het draagvlakonderzoek. De bewoners hebben vervolgens hun stem laten horen.
De conclusie van het college over de uitkomsten van het draagvlakonderzoek en de fusieplannen onderschrijven wij. Dit fusieproces moeten we nu niet verder doorzetten. Het CDA Wijchen mist echter reflectie op het mislukte proces bij dit college. Daarover moet mij wel het volgende van het hart:
Het is niet de eerste keer dat het college de plank misslaat. Ik denk dan aan de collegebesluiten over een tweede ontsluitingsweg in Kerkeveld, de invoering van omgekeerd afval inzamelen of recent nog de plannen over het bebouwen van het Wijchens Meer. En dan nu de fusie.
Allemaal controversiële plannen waarvan het college bestaande uit Kernachtig Wijchen, PvdA en VVD in eerste instantie besloot dat deze plannen door zouden moeten gaan, maar daarna hierop terug moest komen onder vaak grote druk van de bevolking.
Er zijn in Wijchen petities, ingezonden brieven, volle theaterzalen en een draagvlakonderzoek voor nodig geweest om deze collegebesluiten door de gemeenteraad terug te laten draaien. Dit is totaal onnodig als aan de voorkant meer naar de bewoners geluisterd wordt. Het lijkt wel of het college haar antenne naar de samenleving niet meer goed afgesteld heeft staan.
Het is alsof het college iedereen uitnodigt voor een feestje, lekkere hapjes in huis haalt, een DJ inhuurt en zelf de slingers ophangt, maar vervolgens na veel ophef in de buurt het feestje afzegt. Met als reden; bij nader inzien lijkt het ons niet zo verstandig een feestje te geven.
Bezint eer gij begint, zou ik zeggen. Een stukje zelfreflectie vanuit het college hierop ontbreekt. Het lijkt daarmee bijna een strategie op zich te zijn.
Op de lange termijn staan wij als CDA Wijchen nog steeds achter de stip op de horizon van één grote dorpengemeente in het Land van Maas en Waal. Maar met het afketsen van de fusie is dit nu verder weg dan ooit. Een dergelijk proces heeft vanzelfsprekend tijd nodig. Veel meer tijd dan nu genomen is. Dat is duidelijk. Het signaal van de bewoners is daarin helder. Druten blijkt nu niet de ideale partner om mee te trouwen. Dan moet je dat dus ook niet doen.
En nu uithuilen en voorlopig de volledige focus op de gemeente Wijchen.
Dit is een gigantische dreun voor het gemeentebestuur van Wijchen en Druten. Maar zeker ook voor de medewerkers van de Werkorganisatie Druten-Wijchen. Zij werken immers al bijna drie jaar samen. Het mislukte fusieproces leidt nu tot imagoschade voor Wijchen in de regio. Dat is niet goed. Ook zijn er veel kosten gemaakt. Dit vergt volgens het CDA Wijchen een grote pas op de plaats en een evaluatie.
Als gemeente Wijchen kunnen wij van dit mislukte proces leren dat je aan draagvlak moet werken. Het is niet even een thermometer erin steken. Draagvlak vergt een zorgvuldig proces en kan jaren in beslag nemen. Dat is nu hopelijk wel duidelijk. Draagvlak dwing je niet af, draagvlak moet je creëren!